Όταν η Φυσική γυρίζει τον κόσμο ανάποδα…

Λεπτομέρειες

Δημιουργηθηκε στις Τρίτη, 29 Οκτωβρίου 2019 21:15

Γράφτηκε από τον/την Κουσλόγλου Μανόλης

Εμφανίσεις: 652

Η διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών προσφέρει πολλές αφορμές στους μαθητές να αποκτήσουν μια διαφορετική οπτική γωνία του κόσμου στον οποίο ζούνε και να προσεγγίσουν την καθημερινότητά τους με τρόπο διαφορετικό από αυτόν που τους οδηγούν οι αισθήσεις τους.

Μια τέτοια αφορμή δόθηκε κατά τη διδασκαλία της βαρυτικής δύναμης (Φυσική, ενότητα 3.2) στους μαθητές της Β’ Γυμνασίου. Στην ενότητα αυτήν, οι μαθητές μαθαίνουν ότι η βαρυτική δύναμη δεν έχει κατεύθυνση «προς τα κάτω», αλλά προς το κέντρο της γης. Ήταν μια λαμπρή ευκαιρία λοιπόν για τους μαθητές να αντιληφθούν τη σχετικότητα των εννοιών του «πάνω» και «κάτω» στη γη… και στο σύμπαν γενικά.

Το «πάνω» και «κάτω» λοιπόν, είναι δύο έννοιες εντελώς αυθαίρετες, αφού δεν συνδέονται με τον Βορά και τον Νότο, ούτε με το Βόρειο και το Νότιο ημισφαίριο, παρά εξαρτώνται από το… ποιος τις ορίζει: Ο Έλληνας ή ο Αυστραλός, ο Γερμανός ή ο Βραζιλιάνος, ο Φινλανδός ή ο Νοτιοαφρικανός… Ο ορισμός του «πάνω» και «κάτω», είναι έννοιες σχετικές με τον παρατηρητή σε μικρή κλίμακα: όταν αφήσει κάτι να πέσει, αυτό πάει «προς τα κάτω», όπως ο παρατηρητής αντιλαμβάνεται. Τι συμβαίνει όμως, αν ένας δεύτερος παρατηρητής απομακρυνθεί πολύ από την γη και παρατηρεί τον πρώτο, που για παράδειγμα ζει στην Αυστραλία, να αφήνει ένα αντικείμενο να πέσει; Βλέπει απλά το αντικείμενο να κινείται προς το έδαφος με κατεύθυνση το κέντρο της γης.

Το θέμα λοιπόν είναι σχετικό, αλλά και… ψυχολογικό, όπως μας εξήγησαν δύο μαθήτριες: Αρχικά, η Άννα Δουλγερίδη μάς εξήγησε με την παρουσίασή της, το γιατί οι γνωστοί σε εμάς χάρτες παρουσιάζουν το Βόρειο ημισφαίριο πάνω και το Νότιο κάτω και γιατί κυκλοφορούν οι λεγόμενοι «ανάποδοι χάρτες», που αποδίδουν τον κόσμο εντελώς ανάποδα και οι οποίοι χρησιμοποιούνται στα σχολεία των νοτίων χωρών. Στη συνέχεια, η Μάχη Μπαρμπαγιάννη προχώρησε λίγο περισσότερο το θέμα, μιλώντας μας για το ρόλο που παίζει ο χώρος στον οποίο είναι τοποθετημένη μία ήπειρος πάνω σε ένα χάρτη. Έτσι, οι Αργεντινοί φροντίζουν στους χάρτες τους να τοποθετούν τη χώρα τους, επάνω και στο κέντρο ενός παγκόσμιου χάρτη… γυρίζοντας τον κόσμο ανάποδα. Αντίστοιχα, οι Ρώσοι δεν χρειάζεται να αντιστρέψουν τον παγκόσμιο χάρτη, αφού η χώρα τους είναι… πάνω, αλλά φροντίζουν να τοποθετήσουν τη Ρωσία στο κέντρο του χάρτη, αντί αυτή να εμφανίζεται σε δύο κομμάτια, στα δύο άκρα ενός παγκόσμιου χάρτη.

Προχωρώντας λίγο την έρευνά μας, χωρίς να πλατειάσουμε, γιατί το θέμα ξέφευγε από τη διδασκαλία της Φυσικής Β’’ Γυμνασίου, διαπιστώσαμε ότι… ο πιο αδικημένος από όλους είναι… ο Ειρηνικός Ωκεανός, που σε όλους τους γνωστούς χάρτες μας, χωρίζεται στα δύο…

Δεν υπάρχει «πάνω» και «κάτω» λοιπόν σε αυτόν τον κόσμο, αφού αυτές οι έννοιες είναι σχετικές και εξαρτώνται από τον παρατηρητή.

Υ.Γ. Έπαιξε κι εδώ τον ρόλο του το MobileLearning, αφού οι δύο μαθήτριες απέστειλαν το υλικό τους στον καθηγητή τους μέσω messenger, κάτι που δεν προϋποθέτει ύπαρξη φιλίας μεταξύ τους. Έτσι, το υλικό προσπελάστηκε και παρουσιάστηκε διαδικτυακά στην αίθουσα.

• < Προηγούμενο
• Επόμενο >